Wat is mogelijk als we complexiteit omarmen?

Foto door Matt Collamer

Wat betekent het om betekenisvolle impact te maken in een complexe en onzekere omgeving?

We leven in een tijd waarin veel tegelijk verandert. We zien hoe duurzaamheidsdoelen ketens en relaties opnieuw vormgeven. Technologie verandert hoe we werken, wat we belangrijk vinden, wat nog houdbaar is. Inclusie vraagt ons anders te kijken naar talent, macht en wie aan tafel zit. En dan is er de onrust: economisch, maatschappelijk, geopolitiek. Wat gisteren vanzelfsprekend leek, is dat vandaag niet meer.

Misschien is dat wel precies het moment om stil te staan om samen te ontdekken wat dat vraagt van hoe we werken, leiden en betekenis geven.

Waar de traditionele aanpak schuurt

We merken het allemaal: de wereld is minder overzichtelijk dan vroeger. Dat voelen organisaties, teams, individuen. Uit ons recente onderzoek blijkt dat klanten minder behoefte hebben aan snelle oplossingen of gestroomlijnde processen. Ze zoeken iets anders—iets dat draait om partnerschap, vertrouwen en échte betrokkenheid.En dat roept een vraag op: waar lopen standaardmethodes eigenlijk stuk? Natuurlijk zijn standaarden en systemen handig. Maar complexe, onzekere situaties vragen vaak iets anders.

Wat als de druk om professioneel en zeker over te komen je juist afhoudt van wat er echt nodig is?

Wat er gebeurt als je vertraagt

Als het pad nog niet helder is, denken wij vaak aan het werk van Daniel Kahneman en Otto Scharmer .

Kahneman laat zien hoe vaak we ons laten leiden door automatische patronen—zelfs als we denken rationeel te beslissen. Juist dan is het belangrijk om te vertragen en bewust stil te staan. Hij noemt dit Systeem 2 denken.

Scharmer zegt: bij echte complexiteit werken de oude oplossingen niet meer. Dan moet je ruimte maken. Voelen wat er speelt. Vertrouwen dat er iets nieuws kan ontstaan als je even niks invult. Hij noemt dit presencing.

Die manier van kijken past bij hoe wij onze rol zien: wij zijn niet degene met de antwoorden, maar degene die helpt om ruimte te maken voor helderheid.

Even stil staan

Wat als je expertise je nu juist beperkt in plaats van helpt?

Wat als je even niks doet? Niet meteen oplost of teruggrijpt op het bekende, maar eerst oplet wat er eigenlijk gebeurt in je organisatie, je omgeving, je team?

Wanneer zijn we gaan geloven dat het hebben van het antwoord belangrijker was dan de juiste vraag stellen?

Waarom dienstverleners nu relevant zijn

Juist als het ingewikkeld wordt, kunnen klanten zich behoorlijk alleen voelen. Maar dienstverleners kunnen juist dan het verschil maken. Niet door te sturen of te duwen, maar door samen met hun klanten op onderzoek uit te gaan—nieuwsgierig, zonder oordeel. In die ruimte ontstaat betekenis en beweging.

Niet omdat we alles weten. Maar omdat we helpen vertragen, patronen zichtbaar maken, inzichten delen en samen richting vinden. Daar begint échte verandering.

Als het niet bij één project blijft

We zien ook dat het verder gaat dan één traject of klantrelatie. Organisaties die leren omgaan met complexiteit—open, met lef en zonder alles dicht te timmeren—worden vaak voorbeelden voor anderen. Ze laten zien dat het anders kan. En inspireren daarmee hun omgeving.

Een moment voor jezelf

Voor ons ligt de echte waarde van dit werk niet in het managen van verandering, maar in samen aanwezig blijven in het niet-weten. In durven luisteren, ook als er nog geen duidelijk antwoord is. En vertrouwen dat we samen ontdekken wat werkt.

We merken keer op keer: als we de rol van ‘expert’ even loslaten en naast de ander gaan staan, wordt het werk menselijker, betekenisvoller, en vaak ook effectiever.

Van expert naar mede-onderzoeker

Als je even stilstaat, wat herken je hierin?

• Waar ervaar jij complexiteit in je werk?

• Wat doe je als je het even niet weet—ga je op onderzoek uit of grijp je terug op het bekende?

• Welke kansen blijven liggen als je steeds kiest voor wat je al kent?

• Wat zou er ontstaan als jij—anderen om je heen—meer ruimte krijgt om te verkennen, zonder meteen iets te moeten fixen?

Vragen voor jouw reis

We vragen ons af:

• Waar in jouw wereld is er ruimte voor diepere sensemaking?

• Wat verandert er als je complexiteit wat luchtiger benadert—en anderen uitnodigt dat ook te doen?

• Hoe kan jouw organisatie bijdragen aan duurzame, mensgerichte verandering—niet door te duwen, maar door mee te bewegen?

• Wat gebeurt er als je niet degene bent die alles weet, maar degene die vraagt wat anderen al zien?

De reis gaat door

Voor ons zijn dit geen abstracte vragen. Wij zijn zelf ook onderweg. We laten ons inspireren door mensen als Kahneman en Scharmer, en door wat we leren van de organisaties waar we mee werken. De route is zelden recht. Maar dat maakt het juist interessant.

Een uitnodiging om door te gaan

Spreekt dit je aan? Of ben je gewoon nieuwsgierig wat dit voor jouw situatie kan betekenen? Stuur gerust een bericht. We hoeven het niet meteen te weten. Maar we kunnen wel samen kijken wat zich aandient—stap voor stap, zonder haast.